Ik denk dat de vieringen van de Hamas-aanslag die zich hier en daar hebben voorgedaan, volslagen verkeerd zijn. Wat er nu gebeurt in Israël/Palestina is in alle opzichten de slechtst mogelijke uitkomst. En het houdt de mondiale beschaving een spiegel voor. We zouden er allemaal eens goed in moeten kijken.

Het idee dat je pro-Hamas zou kunnen zijn is krankzinnig. Vijftienhonderd individuen hebben een slachtpartij aangericht die culmineerde in hun eigen dood, met de vrijwel zekere belofte van onvrijwillig martelaarschap voor hun eigen burgers. Het idee dat je pro-Israël zou kunnen zijn is net zo krankzinnig. Israël is terechtgekomen onder het leiderschap van een oorlogspartij die kolonisatie nastreeft en voortdurende counter-insurgency als norm accepteert, met de daaruit voortvloeiende ontmenselijking van de moordenaars – en van de hele samenleving, waarvan wordt verwacht dat zij vergeet wat haar burgers toestaan en verlangen. Naar alle waarschijnlijkheid zal het Israëlische leger nu oorlogsmisdaden op historische schaal begaan, waardoor de moorddadige wrok van moslims in het hele Midden-Oosten en daarbuiten alleen maar zal verharden.

Israël is, onder invloed van zijn oorlogspartij, een apartheidsstaat geworden. Er is geen enkele manier waarop een apartheidsstaat een bloedige opstand kan vermijden. En alle westerse samenlevingen herbergen aspecten van de apartheidsstaat.

Onder apartheid wordt een reeks bureaucratische en politieprocedures verstaan, bedoeld om een deel van de bevolking af te zonderen, alle mensen die er deel van uitmaken te onderwerpen en vervolgens effectief te vergeten, in de veronderstelling dat de procedures van uitsluiting en onderwerping noodzakelijk en rechtvaardig zijn. In de hedendaagse tijd, waarin ongeschoolde arbeid niet nodig is voor de productie van enorme rijkdom, resulteert dit in ondraaglijke combinaties van weelderige luxe en nefaste ellende. Het meest afschuwelijke beeld dat uit Israël komt, is wat er is gebeurd op dat muziekfestival – zowel wat Hamas deed, als het feit dat dit festival kon worden gehouden binnen een paar kilometer van een openluchtgevangenis.

Zo’n beeld komt heel dicht bij de Amerikaanse realiteit. De obsceen rijke VS is een kerkerstaat met een racistische politiemacht die het vooral gemunt heeft op zwarte mensen. De getto-omstandigheden, zonder realistische vooruitzichten op scholing of werk, leiden tot criminaliteit en vervolgens tot gevangenisstraf. Als je eenmaal in de gevangenis zit, ben je onderworpen aan een extreem ontmenselijkende bureaucratische controle, afgedwongen met geweld, vaak in krakkemikkige en overvolle faciliteiten waarvan de meeste mensen het bestaan niet eens kennen. De woede en wanhoop die dit teweegbrengt, kwamen in beeld, niet via officiële kanalen maar via video’s van mobiele telefoons, met als hoogtepunt de ondubbelzinnige scène van de koelbloedige moord op George Floyd in een straat in een Amerikaanse stad. De opstand die daarop volgde opende een korte periode waarin Amerikanen zich voorstelden hoe een burgeroorlog eruit zou kunnen zien.

Ik denk dat we ons nog steeds kunnen voorstellen hoe zo’n oorlog eruit zou kunnen zien, maar de democratie – via het stemrecht, het publiekelijk uiten van grieven, en institutionele veranderingen – lijkt ons voorlopig van de rand van de afgrond te hebben weggetrokken.

Ik maak me geen illusies over hoe lang de vrede zal duren. Wat we op dit moment in de wereld meemaken is de gelijktijdige ineenstorting van de neoliberale wereldorde en de intensivering van de klimaatverandering. Beide doen zich voor in samenlevingen met een onverminderd vermogen om rijkdom te produceren – maar met radicaal verminderde mogelijkheden om solidariteit tot uitdrukking te brengen, hetzij door materiële herverdeling of door culturele transformatie, zoals erkenning van in het verleden toegebracht leed. De oorlogspartij in Israël heeft deze situatie tot het uiterste gedreven. Maar kijk eens naar wat er nu gebeurt aan de grenzen van de VS en de EU. Denk aan de deltavliegers. Stel je voor wat die grenzen in de nabije toekomst zouden kunnen worden.

De Verenigde Staten leveren nu al meer wapens aan Israël. Dat is verkeerd. Israël heeft alle wapens die het nodig heeft. De dreiging voor Israël komt voort uit zijn eigen apartheidspolitiek en uit de steun die het land krijgt voor dat beleid.

De huidige staat Israël is het resultaat van een proces van gedwongen kolonisatie, in het kielzog van de nazi-genocide. Alle westerse landen hebben een historische verantwoordelijkheid voor de tragische situatie die daar is ontstaan. Het is nu dringend noodzakelijk om de vijandelijkheden te staken en snel vooruitgang te boeken in de richting van een levensvatbare tweestatenoplossing. De 3,8 miljard dollar die de VS op dit moment ieder jaar overmaken naar het Israëlische leger zou een grote bijdrage kunnen leveren aan het creëren van echte wereldwijde veiligheid, door middel van solidariteit in plaats van geweld.

Anders zal het niet zo verre beeld van onszelf uit de Israëlisch-Palestijnse spiegel treden en ieders toekomst bepalen.

Mokum huilt

Brian Holmes schrijft zijn commentaar vanuit Amerikaans perspectief. Juist in deze kwestie is het Amsterdamse perspectief voor ons ook van belang.

Amsterdam heeft een eeuwenoude Joodse traditie, met geleerden als Spinoza en een strijdbare Joodse arbeidersklasse. Tijdens de Duitse bezetting organiseerden de Amsterdamse vuilnisman Piet Nak en de stratenmaker Willem Kraan de Februaristaking, als protest tegen de Jodenvervolging. Wij zijn Mokum. Maar door WO II kwam er niettemin deels een eind aan het Joodse Amsterdam: bijna de hele Joodse bevolking, inclusief Anne Frank, werd afgevoerd en kwam niet meer terug. Tot de dag van vandaag is dit een diep trauma in onze stad.
Hamas, dat Israel wil vernietigen en synoniem staat met antisemitisme, raakt hier een open zenuw. Elke Ajax-fan weet hier alles van.
De gruweldaden van Hamas van 7 oktober kwamen dus dubbel hard binnen in Amsterdam. De stad hing vol posters met afbeeldingen van de Israëli’s die afgevoerd zijn door Hamas.
De walging is terecht groot.

De reactie van Netanyahu staat bol van hetzelfde vernietigingsdenken en lijkt op een regelrechte genocide van de Gaza-strook uit te lopen.
Netanyahu lapt al 20 jaar alle mensenrechten van de Palestijnen aan zijn laars, vernietigt permanent Palestijnse steden, maakt de Palestijnse economie kapot en heeft schijt aan internationale verdragen. De internationale gemeenschap, de USA, de EU en Nederlandse regering voorop, hebben - behalve soms een zwak protest - nooit een vinger voor de Palestijnen uitgestoken. Die nu als tweederangsburgers, straatarm en zonder enig perspectief, onder Isrealisch juk leven. De grote pro Palestina-demo van 15 oktober in Amsterdam laat zien dat men dat hier zat is.
De dagelijkse moord op Palestijnen is walgelijk.

De enige weg uit deze uitzichtloze situatie is die naar vrede en respect voor Joden en Palestijnen. Dezelfde Piet Nak van de Februaristaking was in de jaren zestig en zeventig een vooraanstaand lid van het Palestina-comité. Daarom was het fantastisch hoe de Amsterdamse raadsleden Itay Garmy (Joods, Volt) en Sheher Khan (moslim, Denk) gezamenlijk de oorlogs- en vernietigingsretoriek van Hamas en Netanyahu hebben beantwoord: “Wij moeten beseffen dat we twee volkeren zijn van dezelfde stam en met dat besef moeten we vrede brengen.”