Misbruikt Lowlands de wooncrisis?

Op vrijdag 10 maart moet het Malieveld in Den Haag vol staan met tentjes van mensen die protesteren tegen het woonbeleid van onze regering. 
Goede actie zou je zeggen. Of toch niet?
Deze zogenaamd sociale actie en de huidige entreeprijzen van het festival hebben ons aan het denken gezet over de geloofwaardigheid van Lowlands en de commerciële geldmachine die erachter zit.

Lowlands festival en Vereniging Eigen Huis roepen jongeren op om vrijdag 10 maart naar Den Haag te komen om hun petitie voor meer “betaalbare” koopwoningen kracht bij te zetten. De belofte dat degenen die hun tentje komen opzetten op het Malieveld alsnog een kaartje voor het uitverkochte Lowlands festival mogen kopen blijkt alleen voor de eerste 500 aanmeldingen te gelden. En dat aantal was in no time bereikt. Ze hopen met deze wassen neus veel jongeren naar Den Haag te trekken maar een programma voor de manifestatie was er eind februari nog niet. 

Maar waar is die demonstratie dan precies voor?
“Voor eerlijke kansen voor jongeren en starters op de woningmarkt”, lezen we in de oproep. 
De petitie die Vereniging Eigen Huis (VEH) - de belangenclub van eigenaar-bewoners - op Lowlands 2022 startte, is inmiddels meer dan 100.000 keer ondertekend.
De petitie heet “Betaalbare huizen voor starters” en gaat in eerste instantie over de woningnood, het tekort aan betaalbare woningen en de starters/jongeren die nu niet aan bod komen. Maar de enige concrete eis gaat over koopwoningen: “Er moeten meer betaalbare koopwoningen komen, van maximaal €260.000. En daarvan moeten er jaarlijks 10.000 gebouwd worden”. 

Wordt de woningnood onder jongeren misbruikt om Lowlands een sociaal tintje te geven en de investeerders die koopwoningen bouwen te helpen? Of is het een serieuze eis waar jongeren wat aan hebben?

Geldmachine
Lowlands ligt onder vuur: de kaartjes zijn absurd duur geworden (€300 dit jaar) en het moederbedrijf van Lowlands (Mojo, onderdeel van het Amerikaanse Live Nation) verdient nog eens extra door via dochterbedrijf Ticketmaster woekerprijzen te vragen voor tickets die worden doorverkocht voor minimaal €100 meer dan de (ab)normale aankooprijs. 
De Lowlands geldmachine draait op volle toeren: 60.000 bezoekers die elk €300 voor een kaartje betalen leveren de eerste 18 miljoen aan inkomsten. Tel daarbij de opbrengst van de drankjes en het eten tijdens het festival, en dat zijn zeker geen vriendschappelijke prijzen. Dus waarschijnlijk harken ze in het festivalweekend nog eens 18 miljoen erbij. De geschatte inkomsten komen daarmee op ongeveer 36 miljoen. Trek daar de kosten voor de locatie, crew, beetje promo, de artiesten en nog wat andere zaken vanaf en tel uit je winst. 

Monopolie
In de USA beschuldigt de Senaat Live Nation van misbruik van haar monopolie positie na een rel rond Taylor Swift tickets. Sommige senatoren willen het bedrijf opbreken. In Nederland was de Tweede Kamer boos op Ticketmaster en zegde de Staatssecretaris van Cultuur toe dat zij maatregelen gaat bedenken. 
In Nederland is Live Nation, vaak via Mojo, oppermachtig. Ze zijn eigenaar van een reeks festivals zoals Lowlands, Down the Rabbit Hole en Pinkpop maar ook van grote zalen als AFAS Live en de Ziggo Dome. En laten we niet vergeten dat ze via hun boekingskantoor ook de touwtjes in handen hebben van een hele stal DJ’s en bands, zoals o.a. Hang Youth. 

Met meer koopwoningen, ook al zijn die iets goedkoper dan nu los je de woningnood toch niet op?

Domme actie
Het is natuurlijk terecht dat de organisatoren schrijven dat de woningnood groot is, dat er veel te weinig betaalbare woningen zijn, dat veel jongeren in piepkleine woningen, ‘hokken’ zitten en dat veel jongeren met een tijdelijk contract zitten.
Dat zij daar boos om zijn en van de politiek echte maatregelen eisen is begrijpelijk. Maar hoe kun je dat dan vervolgens terugbrengen naar slechts de eis voorgoedkopere koopwoningen? Met meer koopwoningen, ook al zijn die iets goedkoper dan nu los je de woningnood toch niet op?
Welke jongere zou zo’n koopwoning van €260.000 euro überhaupt kunnen kopen?
Even rekenen...
Een betaalbare koopwoning is volgens de regering maximaal €355.000. Terecht schrijft Lowlands/VEH dat dat voor de meeste starters en jongeren niet betaalbaar is. Maar is een koopwoning van €260.000 wel betaalbaar voor de meeste jongeren? 

Met afbetalen in 30 jaar en een hypotheeklening van 4,5% en de volle hypotheekrente-aftrek betaal je hiervoor ongeveer €1350 per maand. Dat is voor de meeste jongeren niet op te brengen, zeker niet als je alleen bent. 
Voor een woning van €260.000 heb je volgens de meeste bankenwebsites een inkomen nodig van rond de €60.000 bruto. Dat is anderhalf keer modaal; ver boven het inkomen dat de meeste jongeren verdienen. En laten we niet vergeten dat een groot deel van de jongeren met een tijdelijk arbeidscontract zit, of zzp-er is; dan is het kopen van een woning al vrijwel helemaal onmogelijk. 

De eis van Lowlands en Eigen Huis is dus helemaal niet sociaal, want voor de meeste jongeren is dat nog steeds onbetaalbaar. Slechts een klein deel van de jongeren, diegenen met een goed inkomen of rijke ouders die financieel bijspringen, hebben er wat aan. Dat is niet sociaal, dat maakt de ongelijkheid juist groter. 

Koopwoningen zijn in onze ogen geen perspectief of onderdeel van de oplossing van de woningnood. Koopwoningen zijn juist een van de oorzaken van de huidige wooncrisis.

Principieel
Koopwoningen zijn in onze ogen geen perspectief of onderdeel van de oplossing van de woningnood. Koopwoningen zijn juist een van de oorzaken van de huidige wooncrisis. Door de aanhoudende uitverkoop van sociale huurwoningen is een groot tekort aan betaalbare woningen ontstaan. Door koopwoningen wordt ‘wonen’ tot handelsvoorwerp op de “woningmarkt” gemaakt. Wonen is dan geen sociaal recht meer maar koopwaar, waar je vermogen mee opbouwt, kunt speculeren, risico loopt en rijk mee kunt worden. Over de rug van degenen die een woning nodig hebben. Dat is de huidige situatie en daar moeten we juist vanaf. 

Er wordt jaarlijks miljarden overheidssteun aan kopers van huizen gegeven: het bedrag voor hypotheekrente-aftrek is vele malen groter dan die voor de huurtoeslag. Wat Lowlands en Eigen Huis dus eigenlijk van de politiek vragen is om nog eens miljoenen subsidie aan kopers van een huis te geven. 
En zowaar, de manifestatie is nog niet eens geweest en het kabinet lanceerde – begin februari 2023 – al een fonds van 40 miljoen om koopwoningen voor jongeren en starters betaalbaarder te maken. Prettig voor jongeren die goed verdienen of rijke ouders hebben; Lowlands en Eigen Huis al een beetje blij, maar verder heeft niemand er iets aan.

Waarom doen Lowlands en Eigen Huis alsof ze voor het aanpakken van de wooncrisis opkomen terwijl ze alleen koopwoningen voor rijkere jongeren beter betaalbaar willen maken. Dat de Vereniging Eigen Huis dat doet is logisch: zij bestaan om koopwoningen te promoten. Lowlands wil, als een van de grotere festivals in Nederland haar sociale gezicht laten zien, of moet ze de Amerikaanse investeerders achter Lowlands pleasen? 
De Amsterdamse koopwoningen- en vastgoedmarkt is de laatste jaren overspoeld door Amerikaanse investeerders en “bemiddelaars”: Blackstone, Hines, Greystar, CBRE, Cushman & Wakefield en al die andere Amerikanen die de Amsterdamse woningmarkt mede kapot gemaakt hebben. Moet deze Lowlands – Live Nation actie dit nog versterken?

Lachen of huilen? 
Wij hopen dat Hang Youth - uit de Mojo stal – haar nieuwste song: ‘Leg Live Nation in de As’ op de manifestatie gaat spelen.