Amsterdam Fringe Festival

Van 1 tm 11 september vindt het Amsterdam Fringe Festival weer plaats in verschillende bekende theaterzalen en onbekende spannende locaties in Amsterdam. We spraken de nieuwe Fringe director Farnoosh Farnia over de historie, betekenis en ambities van het experimentele theaterfestival.

Wanneer en waar is het Fringe festival begonnen?
Dit ontstond in 1947, in Edinburgh. Het werd opgericht door Rudolf Bing, die in de zomer van 1947 drie weken lang theater performances toonde in de stad.
Het Nederlands Theaterfestival organiseert jaarlijks een festival waarop een selectie van de tien beste professionele theaterproducties, geselecteerd door een vakjury, te zien is. Sinds 2008 vindt er daarbuiten een randprogramma plaats, in eerste instantie TF-2 genoemd, en sinds 2010 Amsterdam Fringe Festival, waarop kleinschalige theaterproducties, vaak van jonge makers en met een experimenteel karakter te zien zijn. Het Amsterdam Fringe Festival is dus in 2008 in opgericht door voormalig directeur van het Nederlands Theaterfestival Jeffrey Meulman, die vond dat er naast het gerenommeerde theater meer aandacht moest komen voor nieuwe makers, nieuwe theatervormen en experiment.

Ik las op jullie ‘about’ pagina dat fringe rafelrand betekent. Dat is een woord dat ook vaak wordt gebruikt voor de ‘alternatieve’ vrijplaatsen scene in Amsterdam. Op wat voor manier zien jullie jezelf als rafelrand en is er een overlap met de niet commerciële podia zoals bijvoorbeeld de OT301, OCCII, ADM, en Vondelbunker
Amsterdam Fringe Festival functioneert als ‘rafelrand’ op 3 vlakken. Ten eerste programmeren we de fringes van de podiumkunsten: dus opkomende en nieuwe genres, een mix aan genres en alles wat niet wordt gezien als mainstream. Bij AFF kun je experimenteren. Ten tweede zoeken we de fringes van de stad op. Dus behalve alleen in de binnenstad of binnen de ring programmeren we het AFF door heel Amsterdam. Dit proberen we ieder jaar wat meer te doen. Ten derde verkennen we de fringes van het theater. Door niet alleen in theaterzalen en studio’s te programmeren zoekt AFF samen met haar makers de grenzen op van waar je kunst kunt maken en presenteren. Denk hierbij ook aan cafés, nachtclubs, daken, boten, pleinen, etc. Afhankelijk wat inhoudelijk goed past bij een voorstelling, zoeken we daar een locatie voor.
Zelf kom ik trouwens ook veel op plekken als de OT301, OCCII en vroeger ook op ADM. Dat zijn inspirerende plekken waar ik in de loop van mijn uitgaanstijd veel toffe artiesten heb ontmoet. Het zijn echter wel plekken waar de focus voornamelijk op muziek ligt terwijl AFF meer op performance kunsten zit, denk aan theater, dans, performance kunst, storytelling, spoken word, etc. etc. We selecteren voor AFF geen ‘bands’, tenzij ze dit mixen met een andere podiumkunst vorm. Dus ik denk dat AFF en plekken als de OT301 en OCCII elkaar mooi aanvullen en samen een breder palet van nieuwe en jonge kunstenaars in Amsterdam laten zien.

Een paar jaar geleden was er naast het Amsterdam Fringe Festival ook een Free Fringe Festival. Kennen jullie dat en hoe vonden jullie het dat dat als reactie op jullie festival ontstond.
Nee, dat festival kende ik nog niet, en ik zie op hun website dat de laatste editie in 2017 plaatsvond. Ik werk pas sinds oktober 2021 voor AFF dus ik ben nog in de fase van het leren kennen van andere soortgelijke organisaties en festivals.

Voor jullie programma werken jullie met open inschrijving. Dat betekent dus dat iedereen mee kan doen en zich aan kan melden. Dat lijkt me een hele mooie manier om inclusief, laagdrempelig en open te zijn maar hoe waarborg je een bepaalde kwaliteit?
Het bijzondere van AFF is dat we niet alleen selecteren op kwaliteit maar ook op experiment. Dat vinden we belangrijk, want er zijn steeds minder podia voor makers om te experimenteren.
Afgelopen jaar ontvingen we zo’n 340 aanvragen terwijl we maar hebben plek voor 55 voorstellingen. Er zijn altijd genoeg inschrijvingen geweest, elk jaar weer meer. Alle aanvragen worden heel serieus gelezen en overwogen. We beoordelen en selecteren op originaliteit, productionele haalbaarheid, diversiteit in genre en diversiteit in thema’s. Liefst makers die geen structurele subsidie ontvangen en AFF echt kunnen gebruiken als springplank en een voorstelling mag niet langer dan een uur duren.

Stel dat iemand een voorstel heeft voor een performance, regelen jullie dan de locatie of komen de performers zelf een voorstel voor een plek?
In ongeveer 80% van de gevallen vinden en regelen wij de locatie. Uiteraard in overleg met de maker, zodat het een plek is die bij zijn/haar/hen concept past. Soms komen makers zelf met een voorstel voor een locatie maar doen wij het regelwerk. Heel af en toe heeft een maker al een eigen ruimte, bijvoorbeeld een eigen studio of werkplaats die geschikt is, of zelf nauwe contacten met een geschikte locatie.

Werkt alles op open inschrijving of boeken jullie als organisatie ook nog wat ‘headliners’ om het festival wat body te geven?
We selecteren alleen ingezonden aanbod. De winnaars van de Best Of Fringe award krijgen automatisch een plek op het festival van het volgende jaar. En bij de opening of sluiting van het AFF programmeren we soms ook een act of band die niet uit het Fringe programma komt, om het iets meer een festival karakter te geven. We hoeven gelukkig geen andere acts te programmeren om Fringe meer ‘body’ te geven, want er zitten ieder jaar héle goede en inspirerende aanvragen tussen.

Ik focus liever op de kwaliteit en het nóg beter begeleiden van makers om zichzelf beter te profileren.

Hoe zien jullie de ontwikkeling van het festival in de toekomst? Willen jullie groter worden? Meer dagen, meer performances? Hebben jullie bepaalde doelen voor ogen die nog niet gerealiseerd zijn?
Ik denk dat groter worden (nog) niet hoeft. Ik focus liever op de kwaliteit en het nóg beter begeleiden van makers om zichzelf beter te profileren. Ook wil ik ervoor zorgen dat makers na Amsterdam Fringe kunnen doorstromen naar andere festivals, theaters en podia. Ik zie deze makers als de toekomst van de Nederlandse cultuursector en wil ervoor zorgen dat ze geen mainstream kunst hoeven te maken om meer aan de bak te komen. Daarnaast wil ik op andere festivals een Amsterdam Fringe podium neerzetten zodat winnaars van de Best of Fringe vaker kunnen spelen.

Hoe staat het Amsterdam Fringe festival in relatie tot de Fringe festivals die op andere plekken ter wereld plaatsvinden? Is er een overkoepelende visie/missie waar jullie je ook aan moeten houden of vaart iedereen zijn eigen koers?
AFF is lid van de World Fringe Alliance, en we delen kennis en netwerk met elkaar. Maar, AFF is uniek in het feit dat we sinds twee jaar onze makers een fee geven om te spelen en geen ledengeld meer vragen. Hiermee willen we onze verantwoordelijkheid nemen om artiesten serieus te nemen in hun makerschap. Ook vinden we het belangrijk om steeds meer richting fair pay te gaan. Daarin verschillen we bijvoorbeeld met het geweldig grote Brighton Fringe en Edinburgh Fringe. Festivals met honderden voorstellingen waar alle makers een fee betalen om mee te mogen doen. Het festival is dan slechts een matchmaker tussen de maker en een locatie. Dat proberen wij echt anders te doen, door onze makers te betalen en ze meer te begeleiden. Daarom kiezen we dus voor minder makers (55), maar meer begeleiding in hun ontwikkeling als artiest.

AFF is uniek in het feit dat we sinds twee jaar onze makers een fee geven om te spelen en geen ledengeld meer vragen.

Wat kunnen we van het festival van dit jaar verwachten? Kunnen jullie al iets zeggen over de performances, locaties, artiesten?
Er komen dit jaar een paar bijzondere (niet theatrale)  locaties bij, zoals de What is Happening Here Gallery, RADION, Tempel en NDSM Treehouse. We gaan dus meer programmeren in de fringes van wat locatietheater is. Ook gaan we korte routes aanbieden zodat het publiek meerdere acts op een avond kan zien verspreid over meerdere toffe locaties. De artiesten maken we medio juli bekend.
Op 13 juli start de kaartverkoop en maken we alle voorstellingen bekend. Kaarten zijn  €9,50 en €12,50, afhankelijk van de duur van de voorstelling. Hou onze socials en website in de gaten voor tickets en info.

Meer info
www.amsterdamfringefestival.nl
#amsterdamfringe