Het politieke programma voor de wenselijke toekomst

De 41ste Amsterdam Alternative krant is een speciale uitgave, gerelateerd aan de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen van woensdag 16 maart 2022. Let op, dit is geen stemwijzer, want we besteden in deze special géén aandacht aan de programma’s van de bestaande politieke partijen. Zie dit nummer eerder als een aanzet tot het eerste politieke programma van Amsterdam Alternative. Een pilot project, want wij zijn geen politieke partij, dus kun je niet op Amsterdam Alternative stemmen. Deze krant is een inspiratiedocument waarin we schrijven/nadenken/filosoferen over een wenselijke toekomst voor iedereen, en misschien wel een voorbode van iets waarmee we aan de slag gaan de komende jaren.

De mislukte ‘nieuwe lente’
De afgelopen vier jaar hebben we in het Amsterdam gewoond van de zogenaamd meest linkse en progressieve coalitie ooit. GroenLinks smeedde samen met D66, SP en PVDA mooie plannen en presenteerde in 2018 een coalitie-akkoord genaamd ‘Een nieuwe lente, een nieuw geluid’, dat door velen ‘onmiskenbaar progressief’ werd genoemd. Door de veelbelovende woorden over kansengelijkheid, meedoen zonder schulden, zorg, inclusiviteit, veiligheid, bouwen, duurzaamheid, balans, innovatie, democratisering en de onschatbare waarde van kunst waren de verwachtingen hoog gespannen. Amsterdam zou eindelijk een rechtvaardige stad voor iedereen worden.
Maar helaas, dat is niet gelukt. Er is weinig terecht gekomen van al die mooie progressieve voornemens: Het ADM terrein werd ontruimd. De Lutkemeerpolder ontruimd en bijna kapotgemaakt. Leegstaande gemeentepanden gaan nog steeds naar antikraak bureau’s in plaats van naar maatschappelijke initiatieven, Blackstone nam een deel van de woningmarkt over. Een groot aantal sociale huurwoningen werd gesloopt en verkocht. Er is minder groen in de stad. Het aantal miljonairs en de armoede namen toe. Meer hotels. Minder grip op de woningmarkt terwijl meer grip was beloofd. Beleggers kochten massaal koopwoningen op en maakten er dure huurwoningen van. Een maatschappelijke huur voor maatschappelijke initiatieven werd beloofd maar niet gerealiseerd. Het had weinig gescheeld of een groot aantal buurthuizen en bibliotheken waren gesloten. Onze afvalverwerking is verkocht aan een Chinese multinational. De kraan voor de broedplaatsen is grotendeels dichtgedraaid. De driehoek van burgemeester, politie en openbaar ministerie treedt buitenproportioneel hard op tegen krakers, terwijl er niet ontruimd zou worden voor leegstand. Enzovoorts...

Geloof in de toekomst
In deze krant vind je een serie artikelen over de ‘grote’ thema’s, de hete hangijzers. In alle artikelen evalueren we de huidige situatie en kijken we tegelijkertijd naar de wenselijke toekomst. Geen pessimistische verhalen over een duistere toekomst waarin de rijken de armen nog meer vertrappen, maar een toekomst met hoop. Voor jong en oud, maar ook voor toekomstige generaties. Een toekomst gebaseerd op vrijheid, gelijkheid, balans met de natuur, diversiteit, solidariteit, respect en vooral het geloof dat veranderingen mogelijk zijn. Op dit moment zit ons geloof in de toekomst muurvast. We lijken er niet meer van overtuigd dat we ons nog los kunnen maken van het machtige, verrotte systeem dat ons dwingt te geloven in de werking van de markt, in de leugens van onze volksvertegenwoordigers, in de redding door techniek, in het belang van consumeren, in de waarde van goud en crypto, en in nog tal van andere onzinnige zaken. We houden vast aan die dingen omdat het moet, maar diep van binnen voelen we dat het niet klopt. Laten we deze krant zien als het eindpunt van het geloof in de door geld en consumptie gedreven samenleving, en als het startpunt van het geloof in een wenselijke toekomst. Een alternatief Amsterdam waarin onze idealen vorm krijgen.

Beweging
Amsterdam Alternative is in 2015 opgericht als collectief project van een aantal vrijplaatsen in Amsterdam. In eerste instantie ging het om een kleine groep die elkaar door uitwisseling van kennis en ervaring zou steunen, later kwam er een tweemaandelijkse gratis krant, werden er discussieavonden georganiseerd, en werd het initiatief genomen tot Vrij Beton en de AA Academy. We gaan steeds verder en worden steeds groter. Groeien is nooit een doel an sich geweest, maar het gebeurt omdat veel (vooral jonge mensen) geloven in onze visie, en daar zijn we heel blij mee.
Amsterdam Alternative gaat – zoals sommige mensen ten onrechte denken – niet alleen over vrijplaatsen en kraken, maar ook over het klimaat, huisvesting, inclusie, kunst, economie en andere belangrijke zaken. Amsterdam Alternative gaat niet alleen over het zenden van informatie, maar ook over discussiëren, luisteren, leren, experimenteren, actievoeren en samenwerken. We promoten het doen (handen uit de mouwen), want doen zorgt voor beweging en beweging voor verandering. In die zin zou je kunnen zeggen dat Amsterdam Alternative een beweging is die aanzet tot beweging. Om die bewegingen te versterken willen we verder uitbreiden. We willen een aantal vaste plekken in de stad, collectieve panden van waaruit we kunnen werken, een plek voor wekelijkse onafhankelijke discussieavonden en andere publieke functies. Maar ook een uitgebreide Academy, uitbreiding van onze mediakanalen, een noodfonds om hulp te kunnen bieden, een activisme-afdeling en sommigen dromen zelfs van een eigen politieke partij.

In die zin zou je kunnen zeggen
dat Amsterdam Alternative
een beweging is die
aanzet tot beweging.

Schuld(ig)
Ik heb de afgelopen week ter inspiratie de politieke programma’s van verschillende partijen bekeken, zowel op landelijk als op stedelijk niveau. Hele boekwerken vol mooie woorden, actielijsten, speerpunten en beloftes, die waarschijnlijk door nog geen 5% van de bevolking worden gelezen. Allemaal puilen ze uit van de vooruitzichten op een veilige, gezonde en welvarende toekomst. En allemaal zijn ze heilig overtuigd van hun eigen gelijk. De programma’s zijn in de meeste gevallen uitgewerkt tot in de kleinste details om op die manier iedere potentiële kiezer op de een of andere manier te pleasen. Want de politiek weet donders goed dat mensen uiteindelijk kiezen voor de partij die het best is voor hunzelf. Mensen kiezen niet uit idealisme voor een betere wereld, maar met een oog op hun portemonnee en uit angst. Angst voor het vreemde, angst om te delen, angst om in te leveren, angst voor het verlies van koopkracht, en ga zo maar door. En waar angst is wordt gejaagd op degene die schuld zou hebben aan die angst. Het aanwijzen van schuldigen is namelijk makkelijk, omdat je de schuld van problemen dan bij iemand anders kunt leggen. Maar daar gaan we in de fout. Iedereen is schuldig, zowel de politiek als het bedrijfsleven en de kiezers. Het zou een hele stap zijn als we dit allemaal zouden inzien en erkennen. Maar uiteindelijk gaat het niet om wie schuldig is, het gaat erom hoe we problemen samen kunnen oplossen. Verantwoordelijkheid! De begrippen schuld en schuldig zouden we misschien zelfs moeten schrappen uit het politieke debat, omdat ze een constructief gesprek in de weg staan, en aan de basis staan van veel ellende in de samenleving.

Ode aan de twijfel
Ons politieke systeem is er op ingericht dat we elke vier jaar opnieuw naar de stembus gaan. Vanuit democratisch oogpunt natuurlijk heel fijn, maar het gevolg van dit systeem is dat het het langetermijndenken in de weg staat, en dat politici gaan functioneren en denken in cycli van vier jaar, waarbij ze punten proberen te scoren om weer ge- of herkozen te worden. Wat ons betreft is de focus op de lange termijn essentieel, geen snelle succesjes maar echt goede resultaten. En daarom proberen wij een collectieve kracht te ontwikkelen die uiteindelijk zelfs de meeste vastgeroeste systemen in beweging kan krijgen. Met de nadruk op het collectieve, want volgens ons draait het om samenwerken, naar elkaar luisteren en samen de baas zijn.
Een deel van het hebben en ontwikkelen van een langetermijnvisie is erkennen dat we niet alle antwoorden weten. Niemand heeft de waarheid in pacht. Ook de intellectuele wijsneuzen die denken dat ze heel slim zijn weten niet alles. Denken dat je iets weet is iets heel anders dan iets echt weten of handelen vanuit financiële motieven, de lobby van multinationals of je eigen ego. Kom uit voor je onwetenheid, het is niet erg. We mogen twijfelen tussen verschillende opties. We mogen fouten maken. Als onze intenties maar zuiver zijn, en in dienst staan van het juiste doel. In politieke programma’s is echter geen plek voor twijfel, want twijfel wordt geassocieerd met zwakte. Maar twijfel is ook een kracht, vooral als je durft bij te sturen, durft te veranderen als iets niet werkt. Precies om deze reden zullen wij in ons pilot programma geen beloftes doen, geen speerpunten formuleren en geen onomstotelijke bewijzen aanvoeren. Amsterdam Alternative omarmt de kracht die twijfel heet.
Het staat als een paal boven water dat een wereld, gebaseerd op het streven naar oneindige groei, naar overvloedig consumeren, naar oneindig energieverbruik, rendementsdenken, en het opzettelijk aansturen op conflict en tweedeling niet vol te houden is. Het werkt niet, omdat we de wereld op die manier ontdoen van passie, liefde en intuïtie. We breken met onze natuur en de natuur. Zogenaamd op safe te spelen is nutteloos. We kunnen en moeten niet stilstaan terwijl de wereld beweegt. Geen nostalgie, niet terug naar het oude normaal, maar meebewegen, meeveranderen, aanpassen, schaven, nieuwe dingen proberen, het wiel opnieuw uitvinden, en tegelijkertijd luisteren naar ons hart en vooropstellen wat echt belangrijk is.

We mogen fouten maken. Als onze intenties maar zuiver zijn, en in dienst staan van het juiste doel.

Gezamenlijk kunstwerk
Zoals je zal zien in deze krant is dit geen traditioneel politiek programma. Geen bullit points, geen beloftes en geen speerpunten. Het is eerder een schilderij. Een gezamenlijk kunstwerk, waarin we een beeld van de toekomst proberen te schilderen. Niet de enige echte waarheid, maar een aanzet tot beweging. Los komen van de traditionele politiek, de compromiscultuur, het rendementsdenken en de traditie van slappe smoezen voor niet ingeloste beloftes. Een gezamenlijk kunstwerk is geen compromis, maar een werk dat tot stand is gekomen door het bundelen van verschillende krachten en talenten. Een collectieve kracht, een collectieve verbeelding. Iets nieuws dat nooit door één individu gemaakt had kunnen worden. Verrassend, omdat het wellicht meerderde meningen en standpunten verenigt, meerdere waarheden doet samensmelten. Misschien zouden we onze toekomst wat meer moeten benaderen als een gezamenlijk kunstwerk. Leven vanuit passie en gevoel, denken vanuit gelijkheid en balans met de natuur. Loskomen van de zakelijke benadering. Het leven is geen onderneming, maar een avontuur.

Sluit je aan
Een hoop ambitieuze plannen. In de ogen van sommigen waarschijnlijk volledig onrealistisch, maar dat houdt ons geloof niet tegen. Wij blijven overeind en bewegen verder. Geen haast, onze focus ligt op de lange termijn.
Om verder te kunnen denken, bouwen en bewegen kunnen we ieders input en energie gebruiken. De beweging, de collectieve kracht kan niet zonder gemotiveerde mensen, dus daarom bij deze een oproep aan iedereen die zich aangetrokken voelt tot onze gedachten. Sluit je aan bij Amsterdam Alternative! We zoeken schrijvers, denkers, fotografen, politici, vrijdenkers, makelaars, architecten, boswachters, uitvinders, psychonauten, kunstenaars, boeren, muzikanten, chauffeurs, bankiers, laboranten, data-analisten, pottenbakkers, piloten, osteopaten, brouwers, bouwers en andere vrienden.

Meld je aan als lid en doe mee.