Use the buttons to browse through the AA articles archive or to find out more about the newspaper and distribution.
27/10/2015 / Issue #002 / Text: Yke maas / ADM

De strijd van kunstenaarsbolwerk ADM versus de vastgoedmaffia

De ADM is een organisch gegroeid dorp in het Westelijk Haven gebied van Amsterdam. Al 17 jaar wonen en werken hier veel verschillende mensen. Het terrein vormt een thuisbasis voor kunstenaars en idealisten,  maar ook voor vleermuizen, ijs- en andere rare vogels. Veel gezinnetjes ook; tientallen kinderen zijn hier geboren en opgegroeid.

Begin dit jaar begint het te rommelen. In januari verliest Chidda, de BV die op het moment de eigendomspapieren bezit, een kort geding. Hiermee probeerde hij bij de rechter onbelemmerd en vrije toegang op het terrein te krijgen. De rechter heeft de vordering afgewezen. Ferry Sint, eigenaar van Chidda en schoonzoon van de geliquideerde eigenaar Bertus Lüske, laat het hier niet bij zitten. April dit jaar worden de bewoners van het ADM terrein gedagvaard via een bodemprocedure. Hier vordert hij de ontruiming van het terrein zonder dat hij daar concrete plannen voor heeft aangeleverd.

Wie de geschiedenis van ADM kent weet dat de dagvaarding niet alleen een bedreiging vormt voor de bewoners, maar begrijpt dat de kwestie een aanval is op het samenleven, de creativiteit en het recht op zelfbeschikking. Het ADM terrein is al tientallen jaren lang een blok aan het been in de geschiedenis van de gemeente Amsterdam. Bertus Lüske heeft het terrein in 1997 van de gemeente gekocht. De man stond toen al bekend als een dubieuze vastgoedspeculant. Er zijn behoorlijk wat aanwijzingen dat Lüske niet alleen in de vastgoed actief was, maar ook in drugspraktijken en andere criminele zaken. Na de verkoop aan Lüske werd het terrein een doorn in het oog van de gemeente en de politie. De verhalen gaan dat het werd gebruikt als doorvoerhaven van drugs en voor andere illegale praktijken. In een periode waarin krakers nog niet gezien werden als vijanden voor de maatschappij, leek een verovering van het gebied door activisten en kunstenaars een uitkomst. Het was de gemeente die de pioniers van AMD tipte om het terrein in te nemen. Dit gebeurde na de ontruiming van de Graansilo, aan de Westerdokdijk te Amsterdam in 1996.  In 1997 werd het ADM-terrein gekraakt door de huidige bewoners.
De politie keek toe en de gemeente keek weg. Familie Lüske was haar doorvoerhaven kwijt. Meneer Lüske was woedend. Een paar maanden na de kraak verzamelde hij een knokploeg en dacht zijn terrein terug te kunnen veroveren. Met een shovel sloeg hij in op het hoofdgebouw terwijl de nieuwe bewoners daar lagen te slapen. De agressieve benadering van Bertus Lüske bezorgde hem een gevangenis straf.

Vanaf toen hebben de krakers zonder veel tegenwerking hun gemeenschap opgebouwd. In de afgelopen 17 jaar is de ADM organisch gegroeid tot een woon en werkgemeenschap met eigen identiteit. Haar bestaansrecht heeft ze inmiddels verdiend. In de alternatieve scene heeft ADM op internationaal niveau een plek veroverd. Jaarlijks komen muzikanten, kunstenaars en theatermakers van over de hele wereld naar het terrein om inspiratie op te doen en hun kunsten te vertonen en te delen. Festivals, zoals o.a. Robodock, Het Ruimte Festival, Het Water Festival, Lucht Festival, de ADM Wintergames, zijn ontstaan op de ADM en de concepten worden gebruikt over de hele wereld. De ADM´ers houden al 17 jaar hetzelfde principe; alles blijft non-profit en underground.

Mevrouw Bos, de weduwe van Lüske, heeft de zaak na de dood van haar man een tijd laten rusten. Chidda BV, één van de vele BV´tjes die de familie op haar naam heeft, heeft nu dus de bewoners meermaals gedagvaard. Eigenlijk lopen er nu allerlei procedures door elkaar heen. Om het gebied te claimen worden lukraak plannetjes bedacht, waarvan vanaf meet af aan duidelijk dat deze onhaalbaar zijn. Denk aan  plannen zoals cacao loodsen, immigranten huisvesting in containers en scheepssloperij. Van dit laatste beweert Chidda nu een huurcontract te bezitten die hij zou zijn aangegaan met een partij ´waarvan hij nu nog niet de naam wil noemen´. De vaagheid en de veelheid aan plannen maken duidelijk dat het de Lüskes er vooral om gaat het terrein uiteindelijk met vette winst -zeker 50 miljoen euro- te kunnen doorverkopen. Op kosten van de gemeente, in dit geval.

De gemeente heeft echter altijd nog recht van eerste koop. Bovendien is het maar zeer de vraag of het slopen van schepen, waarbij diverse milieubelastende stoffen vrij komen, valt onder de beperkende voorwaarden van het koopcontract. Hierin staat dat er enkel een scheepswerf gevestigd mag worden. De rechter kan pas oordelen over de haalbaarheid van de ‘vermeende’ plannen, wanneer de gemeente een uitspraak heeft gedaan over wat ze wil met het ADM terrein.
ADM’ers beseffen dat ze zich in een moeilijk politiek klimaat begeven. Al zijn de plannen van Lüske nog zo onduidelijk, het economisch rendement denken is vandaag de dag dominant. Veel kraakplekken en culturele broedplaatsen zijn ontruimd. De ADM levert misschien geen zichtbaar geld op, maar dit soort  autonome en experimentele plekken vormen een inspiratie voor nieuwe ideeën en initiatieven. De dagvaarding betekent niet meteen dat het einde van de ADM in zicht is, maar bedreigend voelt het wel. Niet alleen voor de ADM als woon- en werkplek, maar voor iedereen die zich verbonden voelt met waarden waar de ADM voor staat. Als de bewoners van de ADM ook al moeten verhuizen, waar verhaalt Amsterdam haar naam als ruimdenkende en tolerante stad.

• Voor het behoud van de ADM, teken en verspreidt de petitie!!
https://secure.avaaz.org/nl/petition/Burgemeester_van_Amsterdam_Eberhart_van_der_Laan_Wij_vragen_u_dringend_om_de_culturele_vrijhaven_ADM_te_behouden/