Crisis, what crisis?

De wereld was hard op weg naar een handels-, energie- of klimaatcrisis. We zagen ze komen, het was slechts  de vraag wanneer en welke crisis het eerste plaats zou vinden.
Wachten op de crash om vervolgens met crisis management en veel noodmaatregelen de zaak proberen te redden.
Maar toen kwam een andere crisis.

Menselijk contact is gevaarlijk. We lopen in een boog om iedereen heen.
Elk mens een mogelijke corona haard.
Is dat angst of is dat nuchter omgaan met de situatie?
Hoe nestelt angst voor de medemens zich in ons? Redden wie zich redden kan! Hamsteren en survival of the fittest. Gevaarlijke massa psychologie.

Zo gauw mogelijk terug naar normaal, back to business as usual. Het zit er niet in. Na deze crisis is de staatsschuld gigantisch, zijn velen hun werk kwijt, bedrijven failliet, de armoede toegenomen en komen internationale productieketens maar moeizaam op gang.
Alles zal anders zijn.
Een nieuwe toekomst begint.

Terug naar het normaal van voor de crisis betekent: terug naar het grote geld en de macht van de grote bedrijven en banken. Terug naar het rendement en de winst. Als gevolg groeit de armoede, de schulden, de angst en de absurde rijkdom.

Maar het kan ook anders.

Leve de helden van de zorg, de verplegers en artsen Maar ook schoonmakers, pakjesbezorgers en anderen die zich nu uit de naad werken.

Terug naar het sociale!

1. Herwaardering
Mensen in de zorg, verzorging, onderwijs, schoonmaak en distributie zijn essentieel voor de samenleving en moeten dus goed betaald worden, ongeacht of het laaggeschoold werk is.
Laat de idiote bedrijfsmodellen voor ziekenhuizen en universiteiten los en beoordeel op kwaliteit en betekenis voor de samenleving. Maak een einde aan de miljardenwinsten van de farmaceutische industrie en de zorgverzekeraars.   

2. Sociaal bestaan
Het grootste deel van de zzp-ers is geen zelfstandig ondernemer met een gezond bedrijf en reserves maar een kunstenaar, thuishulp of schoonmaker. Ze verdienen vaak niet eens het minimumloon en leven zonder verzekering, pensioen of vakantiegeld.
Deze schijnzelfstandigen worden - meestal noodgedwongen - misbruikt door werkgevers die op deze manier goedkope arbeidskrachten kunnen inschakelen. Wellicht is dit het moment om een basis inkomen in te voeren. Een soort ‘cultuurcontract’ zoals in Frankrijk voor werkers in de cultuur?
En als we dan toch de bestaansonzekerheid aanpakken dan moet ook het hele arsenaal aan tijdelijke wooncontracten op de schop. In de praktijk mag je tot je 27ste tijdelijk in Amsterdam wonen. Daarna moet je, behalve als je heel veel verdiend en heel rijke ouders hebt, de stad uit. Oprotten!

3. Vliegen
Zonder mega staatssteun zullen een aantal grote vliegmaatschappijen failliet gaan.
Een mooi moment om korte afstand vliegen af te schaffen en te vervangen door treinen en lange afstand vliegen duurder te maken. Dat is letterlijk en figuurlijk heel gezond, maar zal veel Nederlanders zwaar vallen.

4. Spookstad
Nu de toeristen weg zijn blijkt wat voor spookstad hele delen van de binnenstad zijn geworden. Er wonen vrijwel geen mensen meer. Fiets ’s avonds maar eens rond en je ziet vele onbewoonde verdiepingen. Als AirBnB nu niet ‘vanzelf’ onderuit gaat is dit hét moment om ze uit Amsterdam te verbannen. En met een kleiner Schiphol zal het toerisme ook flink afnemen.

5. Online samenleving
De anderhalve meter samenleving zal weer verdwijnen, maar de groei van het online leven en werken is moeilijk te stoppen. We zullen moeten waken voor de surveillance kapitalisten als Google, Apple, Amazon, Microsoft en Huawei met hun krankzinnige monopolie posities en miljardenwinsten. Wat blijft er over van onze privacy en autonomie als de online controle blijft groeien? Meer manipulatie en subtiele beinvloeding? Meer complot en paranoia? Of komt er na de corona crisis een herwaardering van het - leukere - fysieke, het echte samenzijn, van het offline leven dat wij zo lang hebben moeten missen?

6. Import / export
Door de corona crisis is de wereldhandel in elkaar gestort. Er gaan veel minder grondstoffen, voedsel en goederen van de ene hoek van de wereld naar de andere. Laten we deze situatie benutten en enkele zaken veranderen.
Stel voedselveiligheid centraal, anders is het wachten op een nieuwe gekke koeienziekte of een volgend vleermuis corona-virus.
Meer productie in Nederland en Europa. Eerlijke lonen in plaats van lage lonen aan de andere kant van de wereld. Dan wordt alles duurder, maar ook duurzamer. Naast de herwaardering van sociale beroepen in de zorg, onderwijs, schoonmaak, onderhoud, veiligheid, zou ook het maken van nuttige goederen (meubels, boten, bier, fietsen etc) gewaardeerd moeten worden. Een goede manier om mensen met een ‘lagere’ of minder opleiding een goed perspectief te geven.

7. Winst en rendement
De vrije markt was tot de corona crisis heilig. Zelfs basisbehoeften als zorg, onderwijs, huisvesting, warmte, eten en cultuur waren ondergeschikt aan de markt. Ze moesten aanbesteed worden, concurrerend zijn en hun economische waarde bewijzen. Dat leverde failliete ziekenhuizen op, en mensen in de zorg, schoonmaak, cultuur en onderwijs die onderbetaald worden.
Nu alles is ingestort is de marktwerking eindelijk ‘opgeschort’. Gelukkig worden bonussen aan topmanagers stopgezet, zijn er geen winstuitkeringen en steunt de overheid het bedrijfsleven en zzp-ers. Laten we ook na de crisis vasthouden aan deze maatregels en terugkeren naar een sociale samenleving waarin sociale waarden centraal staan.

8. Wie gaat betalen?
Na de vorige crisis heeft de bevolking door belastingverhogingen, bezuinigingen en speciale heffingen moeten bloeden voor het redden van de banken. De huurders van Nederland betalen nog steeds bijna 2 miljard ‘verhuurdersheffing’ per jaar om de staatstekorten uit de vorige crisis mee te dekken.
De kloof tussen rijk en arm is na de vorige crisis gigantisch toegenomen. Dat mag niet nog een keer gebeuren, Als we niets doen zullen de winsten straks weer hersteld zijn en neemt de armoede en ellende voor een groot deel van de bevolking toe. Laat de rijken voor deze crisis betalen en voer een hoge belasting voor topinkomens in.

9.  Herverdeling
De afgelopen decennia zagen we steeds meer mega bedrijven en instellingen die bijna hun hele werkterrein - onder het motto the winner takes it all - wisten te monopoliseren en leeg te zuigen. Van voetbalclubs tot ziekenhuizen, van musea tot universiteiten, van steden tot game makers. Eén of enkele bedrijven halen alles binnen en de rest zit in de marge. Een paar honderd miljardairs bezitten net zo veel als de 40% armsten van de wereldbevolking. Amsterdam is een van die winners, waar de duurste hotels en de duurste panden de happy few van de wereld aantrekken. Nederland is een land waar de wereldwijd verdiende (of beter gezegd geroofde) miljarden belastingvrij weggesluisd kunnen worden. Waar de jetset neerstrijkt en je voor €1800 per jaar als succesvolle kunstenaar of creatief ondernemer mag genieten van het members-only Soho House.
Hier gebeurt het, hier is het grote geld, de inkomens ongelijkheid het grootst en wordt alles hip, modern, internationaal en politiek correct in de winstmall gegoten.

10. Sterke staat
Gaan we met alles hierboven niet terug naar de Sterke staat? En zitten we daar op te wachten? We gingen toch net alles in collectieven en coöperaties doen? Kunnen we überhaubt zonder een sterke staat? Hoe zorg je anders voor herverdeling en een Sociale staat?
Helaas betekent een sterke staat meestal veel controle en een verstikkende autoritaire bureaucratie. En vaak is het ideologische fundament van een natie staat het nationalisme.
We willen niet uitkomen bij het enge nationalisme van Wilders en Baudet?
Zij willen zich terug trekken achter de dijken, de grenzen sluiten en uit de euro. Laten we hoeden voor die beker van angst, haat en armoede. Wij zijn internationalisten, leven in een internationale stad waar we – ondanks alles – trots op zijn.

De toekomst wordt nu gemaakt!
De paniek is groot want mensen verliezen geliefden, horen van kennissen die besmet zijn, ze raken hun werk kwijt, hun opdrachten, hun inkomen. Zien hun hele bestaanszekerheid verdwijnen en weten niet meer hoe ze over enkele maanden hun basisbehoeften moeten betalen. Wanhoop.

Voorlopig zit het land nog op slot, wordt het virus teruggedrongen, worden banen en inkomen met noodmaatregelen zoveel mogelijk overeind gehouden. Maar hoe gaat het straks verder, wie wordt straks het kind van de rekening?
Krijgen we massa werkloosheid, bittere armoede, keiharde staatsrepressie, herstelde winsten en totale digitale controle? Het wanhoopscenario?
Of gaan we een sociale samenleving opbouwen, weliswaar een stuk armer en soberder dan we gewend waren, maar een stuk prettiger, relaxter, gezonder.