Een verhaal onderweg

De ezel heette Bunkers, maar meestal noemde ik hem paardje.

Onderweg zoek ik de balans tussen een reizend bestaan en de zombificatie genaamd huisjebaantjestatisch. Marokko is een land waar ik de laatste 6 jaar graag kom. De paradox van westers en traditioneel menselijk is er groot. Daarnaast kan ik, zonder te vliegen, gemakkelijk het Afrikaanse continent bereiken. Vliegen: ik haat airco’s, ik haat douane (met die vieze glimlach van ze). Ik haat de Boeing Tijdmachine maar de voornaamste reden: ik reis met mijn hond, hoop gedoe. Ze heeft verlatingsangst door haar verleden dus kennels zijn ingrijpend voor haar.

Deze winter moest mijn reis in het teken staan van creativiteit, theater en diep gaan. Een jaar lang heb ik lopen broeden op mijn plan. Maar een plan bestaat amper vooraf: pas na ‘t slagen ervan kan het in de boeken. Vanaf dag liep ik vast. Domme pech, het mislopen van partners in crime. Meer dan ‘n maand heb ik geprobeerd de idee-fixe kapot te maken. De eerste lift bracht me naar midden atlas. Franse toeristen. Ik zag de bui hangen te vervallen in een rondje highlights. Essouira? Geeft me niks dan souvenirs. Epische waterval? Louter zwaartekracht. Ik zocht input, autonomie en vooral ‘n verhaal. Ik voel me vaak leeg. Zoals de woestijn.
Ik was het denken zat en bedacht: misschien is dit ‘t aller domste of ‘t aller tofste besluit dat ik nu kan nemen. En zo geschiedde. Het werd iets er tussenin. Overigens, we hebben alle 3 gelopen. Hondje vooraan, dan de ezel, daarachter ik, als menner.

Tegen welke moeilijkheden liep je aan onderweg?
De eerste dagen had ik veel problemen met het juist bepakken. Het gewicht hangt op beide flanken en n beetje asymmetrie in de verdeling verkleint zijn actieradius aanzienlijk. Lees: hij kan dan niet goed lopen, of de bepakking valt van de rug. Ik denk dat de meeste mensen die net zo onnozel op pad gaan als ik heb gedaan na 1 dag er mee zouden kappen. Na een dag of 5 ging het vrij lekker en kon ik grote delen van de dag genieten. Ook al zat ik er s’avonds totaal doorheen. Dat vind ik niet erg, juist wel fijn. Mits er niemand om me heen is. Ik ben introverte, soms antisociale jongen. Ik houd van mensen; haat ze met heel mijn hart.

Er doorheen zitten blijft. Zolang je hele dagen met een ezel werkt. Aan t eind van de dag kom je vast en zeker in dorpen terecht. Ik kon niet meer praten, wilde de dieren en mezelf voeden en slapen. Ik liep door dorpen waar bijna geen toeristen komen. Elke westerling trekt bekijks. Je kunt raden wat de reactie is als het cirkus ‘viking-hond-ezel’ de dorpsgrenzen aandoet. Kinderen komen uit alle richtingen aanrennen en soms is dat wat grimmig. Je hond wordt uitgedaagd, geplaagd, bekogeld met stenen. Wat doe je er aan? Dóórlopen. En hopen dat ze snel afhaken.
Maar ook schatten van kids, eigenlijk de meesten. 5 kilometer meewandelen tot je langs hun huis loopt waar de hele familie staat te wachten. Mijn flessen met water vullen, vers warm platbrood toestoppen. Hartverwarmend. Ik heb er spijt van weinig tijd te hebben gestopt in sociale banden. Had ik anders moeten doen. Al weet ik niet hoe, het is zwaar je zit er doorheen, je wilt niks meer.

Maar het grootste probleem was de Shareef, security, politie. Ik liep 2 maanden na de vondst van 2 onthoofde toeristes in ongeveer dezelfde regio. Ja. Kan ik toch ook niks aan doen. Dat die daar lagen. Heb ik toch niks mee te maken? Als het aan Koning Mohammed ligt is de Toerist koning in Marokko. Koningen krijgen bewaking. 24/7. Ben je bij mij aan ‘t goeie adres. Ik werd gek. Echt. De eerste dag dat ik ermee te maken kreeg was bij ’n stad. Ik zag het nog als een grap: keurig geuniformeerde agenten ‘n bergje op laten rennen, omdat ik boven aan met ezel en al sta te doen alsof ik er wil kamperen. Hijgend, puffend de longen uit het lijf. ‘non possible’ zuchten ze uit. Dan niet, ik grinnik wat. Loop naar beneden en vervolg de tocht. De agenten stappen in hun agentenwagen, laten ‘t zwaailicht zwaaien en in uiterst voorspelbare donutloops wordt ik in de gaten gehouden. Koud kunstje om er tussenuit te piepen, zelfs met ezel. Maar voor hun is het geen grap. Elke toerist moet veilig zijn. Dat is hun werk. No matter what. Ze vinden je wel. Voor mijn eigen veiligheid. Een antiterreuragent naast mijn tent, heel de nacht. Die je tot 3x toe wakker roept: “meneer, gaat alles goed?” Het werd héél surrealistisch. Na 1 maand dag en nacht te worden gevolgd. Ik werd gek.
En daarnaast je komt niet echt in contact meer met anderen. Beveiligers, de meesten zijn echt prima kerels. Met sommige had ik vrienden kunnen zijn maar dat lukt niet, ik kan dat niet, het stagneert in m’n hoofd. De context is politiek, mijns inziens.

Ik wist niks. Ga soms liever hard op m’n bek en leer dan snel in plaats van dat iemand me wat verteld. Niet zo effectief, in dit verhaal. Je moet het dier opbouwen, klaarstomen voor de reis. Dit kost voorbereiding. Wil je het goed doen. Ik deed maar wat. Werd opgejaagd, kon niet meer helder denken. Er komt meer bij kijken dan hoefijzers. Een ezel is een ezel en een paard niet. Vunzig. Ik walgde soms van hem. Een ezel loopt niet precies die kant op die jij wilt. Zachtaardig drijven is wat je doet.

Wat is het mooiste moment wat je hebt meegemaakt tijdens je reis?
Dat is een hele moeilijke vraag. Zo veel, zo veel. Ik kan niet echt 1 ding noemen, daarmee degradeer ik de andere hoogtepunten. Gewoon alleen met je beesten trekken en kamperen. Het is een sprookje. Een hallucinatie. De dieren die je tegen komt. Je ziet alles. Vanuit de auto is ‘t eigenlijk maar een flits die amper telt.

Raad je het iemand aan?
Niet zonder een fatsoenlijk plan. De theoretische en realistische kant is een stuk ingewikkelder dan ‘t lijkt. Wil je het echt verantwoord doen kost het een hoop extra tijd en energie.  Gewoon de belangrijkste know-how. Gebalanceerde voeding, de juiste medicatie. Neemt men niet zo nauw in Marokko. Dus wat ga je doen. Wat voor relatie ga je aan met het dier. Gaandeweg wordt ie sympathiek hé. Wat als je wordt over vallen door sentiment? Of dat van je vrienden? Het lijkt allemaal heel romantisch maar het valt ook vies tegen.

Er zal veel gestoken moeten worden in het prepareren van de ezel voor de reis. Rustdagen, zonder de routine te breken, en/of opnieuw opbouwen. Ik heb het verkeerd aangepakt. Het opbouwen onderschat.

Een groot punt voor velen zal zijn: Wat te doen met het dier na afloop van de reis? Ik spreek nu over een tocht van weken, niet dagen, zoals ook in georganiseerd verband bestaan. Na een week intensief werken met de ezel wordt het wel echt jouw dier. De dagen ervoor. Tsja.
Hoe het nu met de ezel gaat is altijd wat lastig te zeggen. Op afstand. Ik ben niet meer in het land en hij wel. Ik denk dat het met hem gaat zoals het gaat met een niet zo oude, fitale ezel in Marokko. Werk aan de winkel. Ik heb hem aan ‘n man verkocht op een dorpsmarkt in de Drâa-vallei. Een uiterst vruchtbare groene strook die grofweg vanuit de woestijn naar zee loopt. Hier is veel agrarisch werk op de Berberse akkers. Houtdragen. Of gesneden gras voor het vee. Dadels. Vervoer voor de vader om dochtertjes s’ochtends naar school te brengen. Van dat soort dingen. 100% weten zal ik het nooit hoe het Bunkers vergaat. Ik zal hem nooit meer zien. Hoeft ook niet. Ik heb afstand van hem gedaan. Dat is de relatie die ik vanaf het begin met ben aangegaan. Dat maakt het absoluut niet direct een makkelijke opgave.

Heb je verder nog plannen met dit verhaal? Je zei eerder dat je er misschien een kinderboek van wilde maken?
Ik ben nog aan het broeden op een goede manier om de reis te verwerken. Een kinderboek is waar ik naar toe zou willen. Moet het zien. M’n materiaal laten rusten. Overpeins de fouten die ik heb gemaakt. Er valt nog veel meer te zeggen. Er valt nog veel uit te zoeken.
Ergens mis ik het sprookje enorm en de kans is dat er een vervolg komt. Of het dan weer een ezel wordt, in Marokko is de vraag. Misschien wordt het een paard en Roemenië. Of de U.S.A. Het verhaal voelt nu nog veel te dun voor een kinderboek. Al kan ik paginas vullen met gebeurtenissen. Combinatie met nomadische tradities? Dingen waar ik over denk. Dat zou zo maar jaren vooronderzoek in reisvorm kunnen betekenen. Ja. Wat ik al zei, het moet even rusten.