Use the buttons to browse through the AA articles archive or to find out more about the newspaper and distribution.
13/8/2016 / Issue #008 / Text: ​Rune Peitersen

Over Platform BK

Iets meer dan vier jaar geleden heb ik samen met Mariska van den Berg, Yvonne Grootenboer, Jack Segbars en Yuri Veerman Platform BK opgericht als reactie op de bezuinigingen van het kabinet Rutte I. We misten de stem vanuit het veld in alle discussies over kunst en kunstenaars in de media en politiek. Er ontbrak een organisatie die vanuit het veld sprak, vanuit de ervaringen van de kunstenaar, curator, ontwerper of schrijver, met hun woorden en argumenten.

Vanaf het begin was duidelijk dat we niet puur voor lobby gingen of puur ‘filosofisch’ wilden zijn. Het was helder dat om écht iets te kunnen bereiken, we ook het veld zelf zouden moeten activeren. We noemen onze organisatie inmiddels een ‘actieve denktank voor de kunsten’: een platform waarop en waarmee nagedacht wordt over de rol van kunst en kunstenaars in de samenleving waarin we (willen) leven. We zetten die gedachten om in acties en projecten en proberen in alles wat we doen de samenhang tussen theorie en praktijk inzichtelijk te maken. We werken samen met andere organisaties die weten hoe ‘het politieke spel’ wordt gespeeld in Den Haag. We voeden hen met informatie en agenderen onderwerpen die onderbelicht blijven of zelfs vergeten zijn. Dat alles vanuit het veld en de ervaringen van onze leden en onszelf.

De lijst van projecten die we hebben opgestart, de acties die we hebben ondernomen, de onderzoeken die zijn verricht, de gesprekken die zijn gevoerd etc. is lang. Kijk maar naar onze website: Weerwoord (opiniestukken als reactie op kunstbeleid of berichtgeving), Het Initiatief (groeiende inventarisatie van kunstenaarsinitiatieven in NL), Art Matters (een verzameling essays over de relatie tussen kunst en politiek), De Verbeeldingsstorm (de resultaten van de bezuinigingen door Rutte I in kaart gebracht), Blijfjijzzp’er (de geslaagde actie tegen het afschaffen van de startersaftrek voor zzp’ers), Clusters (bijeenkomsten voor en door leden), debatten en informatiedagen, Brieven aan OCW en de Raad voor Cultuur, en meer. Daar kunnen we nu als doorlopende activiteit het onderzoek naar het atelierbeleid aan toevoegen, en vóór de zomer ligt er een richtlijn kunstenaarshonoraria klaar – daar wordt nu aan gewerkt!

In de afgelopen vier jaar hebben we bijna volledig op de inzet van vrijwilligers gedraaid. Vaak zitten er op maandagen (onze vaste kantoordag) 6-10 mensen te werken op ons kleine kantoor en in de loop van de week worden er geregeld extra gewerkt, waardoor werkweken van gemiddeld 2 tot 3 volle dagen per persoon heel gewoon zijn. Dit is geweldig en toont aan hoeveel energie en bereidwilligheid er is in de kunstwereld om zich in te zetten voor een gezamenlijk doel. We merken echter dat er een grens is bereikt. We kunnen niet langer alleen op vrijwilligers draaien, daar doen we domweg teveel voor. Bovendien blijkt het continueren en bewaken van de huidige kwaliteit moeilijker dan opstarten. Platform BK houdt zich bij de kern van haar taken maar heeft een bepaalde professionaliteit en verantwoordelijkheid verworven. De drijvende krachten daarachter (teamspirit, persoonlijke betrokkenheid, kennis en kunde) zijn niet onuitputtelijk maar moeten steeds opnieuw gevoed en hernieuwd worden.

Daarom hebben we per oktober 2015 een structuur opgezet met in de basis een betaald kernteam om de vrijwilligers te kunnen aansturen, leden en partners te blijven bedienen en de organisatie manifester te maken. De betaling is helaas nog ondermaats, dat is zacht uitgedrukt en dat druist in tegen onze eigen woorden: een redelijk honorarium voor professioneel werk.

We ontvangen geen structurele subsidie en dat willen we zo houden. Dat maakt ons niettemin afhankelijk van de ledencontributie om het kantoor draaiend te houden en de projecten te doen. Op dit moment hebben we nog niet genoeg leden om dat behoorlijk te kunnen doen. Zonder nieuwe aanwas blijft Platform BK weliswaar bestaan, maar zullen we noodgedwongen het tempo moeten terugdraaien en een aantal geplande activiteiten moeten uitstellen. Terwijl we er juist aan toe zijn om meer slagvaardigheid na te streven: Platform BK wil zelf onderwerpen agenderen, aankaarten en aanjagen op grotere schaal dan we nu al doen. Het is nodig om een breder palet te ontwikkelen dat onderzoek, aanwezigheid en programma behelst. Dat vraagt om werkuren, reiskosten en facilitaire zaken, en daar zijn middelen voor nodig.

We hopen dan ook dat we kunnen blijven groeien en ons ledenbestand kunnen vergroten. Zodoende kunnen we een nog grotere rol gaan spelen in het aanjagen van het debat over de relatie tussen kunst en samenleving en een maatschappelijke discussie op gang brengen over de waarden van onze samenleving. Deze discussie vindt ook zijn weerklank in andere sectoren en landen. We doen actief mee aan de discussie over Fair Practice in de culturele wereld en zijn bezig met het inventariseren van collega-organisaties in Europa om van elkaar te leren, nieuwe inzichten en ideeën te verkrijgen en uiteindelijk nog sterker te staan tegenover de politiek van bezuinigingen, uitholling en uitverkoop van sociale voorzieningen. 

Als ik mensen vraag om lid te worden, hoor ik soms dat ze Platform BK een warm hart toedragen en ons werk goed en belangrijk vinden, maar zich liever niet committeren. Ze willen ‘onafhankelijk’ blijven. Kijk dan op onze ledenlijst, zie je daar mensen die hun onafhankelijkheid opgaven door Platform BK te steunen? Ik werk vier jaar voor Platform BK en voel me in mijn onafhankelijkheid als kunstenaar juist gesterkt doordat het Platform ervoor opkomt, omdat we het belang ervan samen onderzoeken en benoemen. Ik voel me gesteund door die organisatie, die vanuit het veld nadenkt over onze onafhankelijkheid en daarover spreekt met de media, vakbonden, fondsen en politiek. En die er niet voor terugdeinst om ook in eigen kring erop te wijzen dat die onafhankelijkheid helemaal niet zo vanzelfsprekend is als vaak wordt gedacht. Sterker nog, bij een volgend kabinet zou die zomaar wegbezuinigd kunnen worden.

Rune Peitersen
Voorzitter en medeoprichter Platform BK
Platform BK website