De Vondelbrug: het meest muzikale viaduct van Nederland
Zit je in tram 3 en ga je van Oud West naar Oud Zuid of omgekeerd? Dan zie je links en rechts het Vondelpark voorbij komen. Maar wat zich onder de brug afspeelt, zie je niet. We nemen een kijkje onder de meest muzikale brug van Nederland. Met als kloppend hart de Vondelbunker.
De Vondelbrug als klankkast van de jeugdcultuur: een kleine geschiedenis vol muziek
Het begint allemaal in de jaren ‘50
De Vondelbrug diende voor de Tweede Wereldoorlog als verbinding tussen Oud-West en Oud- Zuid. Maar de brug met onderliggende atoombunker was pas in 1948 af. Het nut van de atoomschuilkelder werd al bij het bouwen in twijfel getrokken en het lijkt erop dat de stad niet veel later hetzelfde inzag. De weg was vrij voor andere invulling. In de jaren ’50 klonk de eerste muziek in een tijdelijke Rock ‘n’ Roll-school annex jongerencafé. De jeugd zette heimelijk haar eerste schreden in het liefdesleven onder het lawaai van de overdenderende tram.
De jaren ‘60 eindigen met de beatkelder ‘Lijn 3’
Het zou zo maar kunnen dat één van die jongeren van toen in 1968 nog eens een kijkje ging nemen onder de brug, omdat ze hoorden van nieuwe initiatieven. Namelijk het eerste, echte jongerencentrum van Amsterdam: de Beatkelder ‘Lijn 3’, vernoemd naar die lawaaige tram. Ondanks haar, door financieel wanbeleid, korte bestaandstijd schreef deze Beatkelder historie met een spontaan nachtelijk optreden van het op dat moment al doorbrekende Pink Floyd.
Punkers en de tegencultuur in de jaren ‘70
In de jaren daarna heeft de schuilkelder vele rare kostgangers, klaplopers, opgeschoten jeugd, punkers en anarchisten, doerakken, fietsenmakers en muzikanten gehuisvest, al dan niet middels illegale feestjes, kortstondige huur of tijdelijk gebruik. Zo zijn er recentelijk nog foto’s boven water gekomen van een punkfeest in 1978.
De Vondelbrug als oefenruimte en open podium
De muziek kreeg uiteindelijk aan het einde van de jaren tachtig permanent een plek in de bunker. De voormalige beatkelder werd omgetoverd tot oefenruimtes voor bands. Een vrolijke mix van aanstormend talent en bekende gesettelde bands maakt tot op de dag van vandaag dankbaar gebruik van de geluidsdichte ruimte. Wat in de jaren ‘90 plaatsvond naast de oefenruimtes is niet helemaal duidelijk. Er zijn resten gevonden van een wietplantage en er zat waarschijnlijk tijdelijk een fietsenmakersbedrijf, dat dienst deed als reïintegratietraject.
De Vondelbrug, a.k.a. de Emobrug
Maar naast de rijke muzikale geschiedenis van de Vondelbrug, voelt de Vondelbunker zich vooral thuis door haar direct omgeving. Want is het ín het viaduct een keer niet rumoerig, dan wel om haar heen.
Het viaduct trok altijd rondreizende muzikanten en theatermakers aan die hun kunsten aan het voorbijstruinende publiek tonen. Half luisterend zijn deze dagjesmensen doorgaans onvermoed over het feit dat deze viaduct altijd al een dak bood aan vele aangespoelde alcoholisten, daklozen, alternatieven, anarchisten, hangjongeren of graffiti-writers.
Het wemelt er van de klein groepjes, naar de nieuwste dans-genres luisterende hangjongeren. Nieuwe danspasjes worden hier ontdekt en al synchroondansend tot perfectie gebracht. En soms, als de avond valt, komen er vanuit alle hoeken en gaten van deze stad een hele grote groep vleermuizen, pikachu’s, zwarte raven en cybergotische creaturen bij elkaar. Een fenomenaal gezicht. Dan is de Vondelbrug van hen. Dan heet de Vondelbrug voor even de Emobrug.